İşsizlik

İşsizlik, cari ücret seviyesinden çalışmayı kabul ettikleri halde iş bulamayanların aktif nüfus içindeki payıdır.

Aktif nüfus 15 - 64 yaş aralığındaki kişileri kapsar. On beş ve altmış dört yaş dahildir. Ancak bu aralığa eğitim alanlar, emekliler, ceza evlerindekiler, hastanedekiler ve ordudakiler dahil değildir. İş gücü(aktif nüfus) denildiğinde çalışanlar(tam veya yarı zamanlı) ve işsizler(iş arayanlar) anlaşılır.

İşsizlik oranı, [(aktif nufus - çalışanlar) / aktif nufus] şeklinde hesaplanır. İstihdam oranı ise çalışanların aktif nüfus içindeki payıdır. İki oranın toplamı da bire eşittir. İş aramaktan vazgeçenler hesaplamaya dahil edilmez. Nüfus da dahil değildir.

Türkiye'de 2019 itibariyle toplam iş gücü(aktif nüfus) 32.4 milyon civarında, işsizlerin sayısı ise 4.3 milyon. Eldeki veriler dahilinde bir hesaplama yaparsak 4.3 / 32.4 = 0.13 yani % 13 işsizlik oranı çıkıyor. Daha kapsamlı verileri görmek isteyenler http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1007 adresini ziyaret edebilir.

Gizli işsizlik, marjinal ürünü sıfır olan işsizdir. Yani iş sürecinden çekilse dahi üretimde bir azalmanın meydana gelmediği işsizliktir.

Yapısal işsizlik, açık işlerin gerektirdiği beceriler ile iş arayan kişinin sahip olduğu becerilerin uyuşmamasından kaynaklanır. Ekonominin değişim sürecinde meydana gelen işsizliktir. Genellikle kalıcı bir karakter gösterir.

Friksiyonel işsizlik, yer ve iş değiştirmeleri sonucu oluşan işsizliktir. Değişik endüstriler, şehirler ve zamanlar arasında işe giriş ve işten ayrılışların rastgele dalgalanmalar şeklinde kendini göstermesidir

Doğal işsizlik, yapısal ve friksiyonel işsizliğin toplamından oluşur. Friedman ve Phelps tarafından analizi yapılan bekleyişleri içeren philips analizide(gerçekleşen enflasyon ile işsizlik arasındaki ilişki) bahsedilen işsizliktir.

Doğal işsizliği açıklamışken şunu da açıklamakta fayda var. Histerezis Etkisi; doğal işsizlik oranı bir kere değişirse aynı doğal işsizlikte denge sağlanamayacağını söyler. Doğal işsizlik oranı cari işsizlik oranını izler. Uzun süreli işsizlik doğal işsizlik oranını artırır.


NOT: Cari ücret emek arz ve talebine göre belirlenen ücrettir. Her meslek ve iş kolu için farklıdır. Vasıfsız işçiler için ise asgari ücret cari ücret görevi görür.